Oscyloskop Velleman HPS10 to względnie tani i przyzwoity przyrząd pomiarowy. Za docelową grupę użytkowników tego oscyloskopu należy uznać hobbystów, którzy wykorzystują w swej pracy elektronikę, ale nie potrzebują bardzo precyzyjnych przyrządów pozwalających śledzić badane sygnały.

Oscyloskop ten występuje w dwóch podstawowych typach: HPS10 i HPS40. HPS10 to wersja uproszczona, z częstotliwością próbkowania sygnału 10MHz i ekranem LCD o rozdzielczości 128x64 punkty. HPS40 to wersja rozbudowana, z częstotliwością próbkowania 40MHz, ekranem 192x112 punkty, złączem szeregowym do łączenia z komputerem (z możliwością eksportu badanego sygnału) oraz regulowanym poziomem wyzwolenia. Porównanie tych podstawowych parametrów jednoznacznie wskazuje na obszary zastosowań obu przyrządów. HPS10 to oscyloskop dla tych , którzy potrzebują podstawowej możliwości obserwacji sygnałów. Cena tego oscyloskopu jesto około 2 razy niższa od HPS40.

Jednak HPS10 to również bardzo dobry sprzęt. Każdy hobbysta, dla którego elektronika nie jest podstawową "działalnością" uzna ten oscyloskop za bardzo użyteczny. Przydaje się również w warsztacie samochodowym do kontroli zachowania czujników. Oscyloskop ma możliwość ustawiania bardzo długiej podstawy czasu, co daje możliwość obserwacji przebiegów wolno zmieniających się w czasie. Posiada również pamięć, przez co można analizować nie tylko przebieg widoczny na ekranie, ale również jego dalszą część zapisaną w pamięci. Można również wykorzystać dwa znaczniki (markery) m.in. do badania częstotliwości sygnału.



Rys. 1. Oscyloskop HPS10 wraz z podstawowym wyposażeniem.
Z widocznych na powyższym zdjęciu elementów, w standardowym wyposażeniu znajduje się tylko sonda pomiarowa HPS-PROBE60 (maks. 60MHz). Niestety oscyloskop najczęściej jest sprzedawany bez zasilacza. Pasuje tu jednak w zasadzie każdy zasilacz stabilizowany o napięciu 12V. Dodatkowo na zdjęciu widoczne są końcówki pomiarowe wykonane ze zwykłych końcówek multimetru i zaopatrzone we wtyk BNC. Takie końcówki przydają się przy stosowaniu oscyloskopu np. w badaniu czujników silników spalinowych albo tam, gdzie masa oddalona jest od punktu pomiaru.

Oscyloskop nie sprawia problemów w czasie użytkowania. Można stosować w nim akumulatorki (5 szt. typu R6/AA). Mając zasilacz akumulatorki można ładować bez ich wyjmowania z obudowy, również w czasie użytkowania oscyloskopu.Oscyloskop robi to, co powinien. Sonda posiada przełącznik x10, dzięki czemu możemy badać napięcia do ok. 600V. Jest to naprawdę wystarczające (nawet we wzmacniaczach lampowych).

Naprawy

W czasie dotychczasowych 5 lat użytkowania zdarzyła się tylko jedna poważniejsza awaria oscyloskopu. Wejście oscyloskopu zostało zablokowane w pozycji sprzężenia stałoprądowego. Po zbadaniu schematu (dostępny na końcu artykułu) okazało się, że został uszkodzony miniaturowy przekaźnik przełączający rodzaj sprzężenia.

Szczegóły naprawy i budowy oscyloskopu HPS10

Obwód wejściowy oscyloskopu posiada dwa elementy C35 i R39 dające sprzężenie zmiennoprądowe (przez kondensator). Elementy te są bocznikowane miniaturowym przekaźnikiem RY1 (w trybie stałoprądowym). Przekaźnik zablokował się w tym właśnie trybie.



Rys. 2. Wejście oscyloskopu HPS10 z elementami sprzężenia stało- i zmiennoprądowego.


Rys. 3. Obwody wejściowe z przekaźnikiem EDR201A0500 (po wymianie) na płycie głównej oscyloskopu.
Otwarcie oscyloskopu jest proste - dwa wkręty w górnej części obudowy i dwa pod akumulatorkami. W oscyloskopie wykorzystane zostały miniaturowe przekaźniki EDR301A0500 firmy ECE z Taiwanu. Niestety nie są one już obecnie produkowane.

Przekaźniki wykonane są w obudowie przygotowanej do montażu powierzchniowego. Ponieważ przekaźników tych nie można już "normalnie" kupić pozstają dwie drogi: poszukiwanie elementu z "drugiej ręki" lub znalezienie produkowanego nadal odpowiednika. W pierwszym przypadku należy zwrócić uwagę, że (po przeanalizowaniu karty katalogowej) nie musi to być dokładnie typ EDR301A0500. Bez problemu można zamontować przekaźnik w obudowie DIP (po skróceniu i dogięciu końcówek) o oznaczeniu EDR201A0500. W drugim przypadku można wykorzystać miniaturowe przekaźniki w obudowie DIP np. typu HE721A0500 (https://www.elfaelektronika.pl/elfa3~pl_pl/elfa/init.do?toc=19064). W tym przypadku należy również odpowiednio skrócić i dogiąć końcówki, alby dopasować je do montażu powierzchniowego.

Po wykonaniu prostego przelutowania, sprzężenie AC/DC zaczęło znów działać poprawnie. W oscyloskopie znajdują się jeszcze dwa takie przekaźniki, więc w razie czego wiemy już jak je wymieniać...



Rys. 4. Płyta główna oscyloskopu HPS10.
Oczywiście wszelkie prace czytelnik wykonuje na własną odpowiedzialność!

Dodatkowe informacje (wszystkie w jęz. angielskim):

Instrukcja obsługi oscyloskopu HPS10/HPS40
Instrukcja serwisowa oscyloskopu HPS10 (schematy oraz regulacja)
Karta katalogowa przekaźników (kontaktronów) serii EDR (w tym EDR301A0500)
Karta katalogowa przekaźników (kontaktronów) Hamlin serii HE7xx (w tym HE721A0500)

Opracował: Marek Sawistowski; wersja 1.0; 31.03.2012

---